Rodzaje noży tokarskich – zastosowanie oraz podział
Noże tokarskie dzielimy pod względem rodzaju na:
- Noże tokarskie składane
- Noże tokarskie z płytką wlutowaną
- Noże tokarskie ze stali szybkotnącej
Noże tokarskie składane
Nazywane nożami składakami, zbudowane są z trzonka i płytki wieloostrzowej która jest ostrzem noża i jest wymienna.
Noże tokarskie z płytką wlutowaną
Budowa tych noży jest z dwóch rodzajów materiałów. Płytką z węglika spiekanego jest wlutowywana w trzonek noża na stałe. Rodzaj użytej płytki widiowej określa do jakiego materiału są przeznaczone noże.
Noże tokarskie ze stali szybkotnącej
Noże te zostały wykonane z jednego rodzaju materiału. Materiałem z którego zostały stworzone to stal szybkotnąca taka jak HSS,SW7M,SW18,SKC czy SK5.
Ze względu na rodzaj operacji wykonywanym nożem możemy wyróżnić typy :
- Noże do toczenia ogólnego
- Noże do wytaczania
- Noże do toczenia kształtowego
Tabela oznaczeń noży według norm ISO,PN,DIN,GHOST
| Rodzaj noża | ISO 243 ISO 514 | PN-91 M-58352 | DIN | GHOST |
 Nóż tokarski prosty | ISO1 | NNza/NNZb | 4971 | 2100 |
 Nóż tokarski wygięty | ISO2 | NNZc/NNZd | 4972 | 2102 |
 Nóż tokarski boczny wygięty | ISO3 | NNBc/NNBd | 4976 | 2103 |
 Nóż tokarski szeroki | ISO4 | NNPd | 4976 | 2120 |
 Nóż tokarski czołowy | ISO5 | NNBk/NNBm | 4977 | 2141 |
 Nóż tokarski boczny osadzony | ISO6 | NNBe/NNBf | 4980 | 2103 |
 Nóż tokarski przecinak | ISO7 | NNPa/NNPc | 4981 | 2130 |
 Nóż tokarski wytaczak prosty | ISO8 | NNWa | 4973 | 2140 |
 Nóż tokarski wytaczak spiczasty | ISO9 | NNWb | 4974 | 2112 |
 Nóż tokarski spiczasty | ISO10 | NNPe | 4975 | |
 Nóż tokarski wytaczak hakowy | ISO11 | NNWc | 263 | |
 Nóż tokarski do gwintu zewnętrznego | ISO12 | NNGc/NNGr | 282 | 2660 |
 Nóż tokarski do gwintu wewnętrznego | ISO13 | NNGd/NNGs | 283 | 2662 |
Rodzaje wlutowanych płytek w nożach tokarskich posiadają oznaczenia do jakich materiałów są przeznaczone.
- P(S) – do stali
- M(U) – do stali nierdzewnej
- K(H) – do żeliwa
| Grupa zastosowania według ISO | Gatunek węglików spiekanych | Materiał skrawany | Rodzaj obróbki skrawaniem |
| P10 | S10 | stal,staliwo | Gatunek przeznaczony do obróbki dokładnej i średnio dokładnej stali, staliwa oraz staliwa niskostopowego przy dużych prędkościach skrawania i małych posuwac |
| P20 | S20 | stal,staliwo,żeliwo ciągliwe | Gatunek przeznaczony do obróbki dokładnej i średnio dokładnej stali i staliwa przy odpowiednio dużych prędkościach skrawania i umiarkowanych posuwach |
| P30 | S30 | stal,staliwo z zanieczyszczeniami | Przeznaczony do obróbki średnio dokładnej i zgrubnej stali i staliwa przy średnich i małych prędkościach skrawania oraz znacznych przekrojach warstwy skrawanej w trudnych warunkach obróbki |
| M20 | U10S | stal, staliwo, stal manganowa, stal nierdzewna, żaroodporna, stal żarowytrzymała, żeliwo szare nie stopowe i niskostopowe, metale nieżelazne | Przeznaczony do obróbki dokładnej i średnio dokładnej stali, staliw i żeliw przy średnich i małych prędkościach skrawania i średnich przekrojach wióra. Gatunek uniwersalny, nadaje się do obróbki stali manganowych, nierdzewnych, żaroodpornych, żarowytrzymałych, oraz metali kolorowych. Stosowany do toczenia i frezowania |
| K10 | H10 | żeliwo o twardości ok. 400 HB, żeliwo z miejscowymi utwardzeniami żeliwo ciągliwe, stal austeniczna, stopy aluminiowe i aluminiowo-krzemowe, porcelana, kamień, papier prasowany, guma twarda, szkło | Przeznaczony do obróbki dokładnej i średnio dokładnej wszystkich gatunków żeliw, stali stopowych, austenitycznych stopów metali kolorowych oraz materiałów niemetalicznych dających krótki wiór |
| K20 | H20 | żeliwo o twardości ok. 220 HB, miedź i jej stopy, stopy lekkie, masy plastyczne, drewno | Gatunek przeznaczony do obróbki średnio dokładnej i zgrubnej żeliw przy umiarkowanych prędkościach skrawania i średnich oraz dużych posuwach w niekorzystnych i trudnych warunkach obróbki. Nadaje się do obróbki stopów miedzi, stopów lekkich materiałów żaroodpornych, żarowytrzymałych oraz tworzyw sztucznych. |